Natte Natuurparel Kampina Smalbroeken en Logtse Velden
De Kampina is een bijzonder natuurgebied dat al bijna 100 jaar wordt beheerd door Natuurmonumenten. Vanwege de unieke hydrologische situatie in de beekdalen en rond de vennen is de de Kampina zelfs aangewezen als Natte Natuurparel en Natura 2000 gebied. De waterhuishouding in dit gebied staat echter al jaren onder druk waardoor de verdroging van de natuur een steeds groter probleem wordt. Natuurmonumenten en Waterschap De Dommel zijn samen aan de slag gegaan om de verdroging tegen te gaan voor het behoud van de belangrijke natuurwaarden, zoals de blauwgraslanden. De maatregelen leiden tot verbetering van het leefgebied van bijzondere planten en dieren, waarbij het belang van droge voeten voor de omgeving niet uit het oog wordt verloren.
Nieuwsbrief
Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen?
U kunt zich aanmelden voor de nieuwsbrief https://www.dommel.nl/nieuwsbrieven
Nieuwsgierig? Nieuwsbrief Kampina Maart 2021
Nieuwsberichten Natte Natuurparel Kampina
Overig nieuws Natte Natuurparel Kampina
23-03-2021 Artikelen Brabants Centrum en Brabants Dagblad
Artikel Brabants Centrum Herstel natte natuur Kampina klaar
Artikel Brabants Dagblad Waarschuwing: klim niet op de zandhopen bij de Heiloop
23-03-2021 Wandelen mag, maar veiligheid staat voorop
De aannemer heeft al zijn werkmateriaal opgeruimd. Ook de opvallende oranje informatiecontainer is weg. Na het broedseizoen komt aannemer Van Beers nog enkele weken terug voor de afronding van het werk bij de Heiloop. Een wandeling in dit prachtige gebied is uiteraard de moeite waard, maar denk hierbij aan uw veiligheid. Blijf daarom op de wandelpaden. U zult op enkele plekken grote bergen zand zien liggen. Bij deze zanddepots staan borden om u te waarschuwen. Wij willen u er graag ook via deze weg op wijzen om niet op de zandhopen te klimmen.
29-10-2020 Bijzonder rustpuntje voor de vissen
Oude stuw in de Beerze Kampina eruit en deze nieuwe erin! De klep van stuw ligt meestal plat, zodat vissen de stuw makkelijk kunnen passeren. Speciaal voor kleine vissen -die moeite hebben om tegen de stroom in te zwemmen- zijn er rustpunten. In de V-tjes op de klep kunnen ze schuilen en rusten. Mooi bedacht!
19-09-2020 Artikel Brabants Dagblad - De Kampina sterft van de dorst
Lees het artikel op de website van het Brabants Dagblad.
31-03-2020 Gevolgen van het coronavirus (COVID-19) op de projecten
De maatregelen die het kabinet heeft aangekondigd -en wellicht nog gaat aankondigen- over de aanpak van het coronavirus (COVID-19) hebben een grote impact op ons allemaal. Waterschap De Dommel blijft ook in deze situatie het waterpeil beheren en ons afvalwater zuiveren, zodat we Nederland droog en ons water schoon en veilig houden. We nemen tijdig maatregelen zodat we onze taken kunnen blijven uitvoeren.
Lees verder: Projecten en het coronavirus
19-02-2020 Projectplan onherroepelijk vastgesteld
Nog net voordat Nederland geconfronteerd werd met het coronavirus, kwam er op 19 februari, na een zorgvuldige inspraakprocedure, een einde aan de beroepstermijnen van de plannen. Er zijn geen beroepen ingediend. Dit betekent dat de uitvoering kan worden voorbereid. Samen met betrokken partijen wordt er een bestek gemaakt. Zodra dit bestek is afgerond, volgt de aanbesteding van de aannemer. Als de voorbereidingen en aanbesteding volgens planning door kunnen gaan, kan na de zomervakantie de schop de grond in. Een deel van de maatregelen wordt later, in 2021, uitgevoerd.
05-02-2020 Voorbereidende werkzaamheden: bomenkap Heiloop start 12 februari 2020
Waterschap De Dommel en Natuurmonumenten bereiden het project Natte Natuurparel Kampina Zuidoost (Smalbroeken en Logtse Velden) voor. Het projectgebied van 341 hectare groot valt onder de bescherming van Natura 2000 en moet natter worden om de bijzondere natuur, zoals de zeldzame blauwgraslanden, te behouden. De maatregelen leiden tot verbetering van het leefgebied van kenmerkende planten en dieren voor dit gebied. Het verwijderen van een deel van de bomen langs de Heiloop behoort tot deze voorbereidingen. De werkzaamheden starten op 12 februari aanstaande. Het werk wordt uitgevoerd door Boomenrooierij Van Weert Rondhout B.V. Naar verwachting kan de aannemer het werk binnen twee weken afronden.
Lees verder: Bomenkap voor behoud zeldzame blauwgraslanden Kampina
Aanpak
Beerze wordt weer een stuk natuurlijker
Waterschap De Dommel werkt samen met Natuurmonumenten en provincie Noord-Brabant aan het herstel van het beekdal van de Beerze in de zuidoosthoek (Smalbroeken en Logtse Velden) van het natuurgebied de Kampina. De Beerze krijgt haar natuurlijke beeksysteem deels weer terug. Er komt meer ruimte voor water en daarmee wordt niet alleen natuur hersteld, maar dragen de maatregelen ook bij aan de waterveiligheid, omdat er in extreem natte periodes water langer vastgehouden kan worden in het gebied.
Klimaatrobuust watersysteem
In Nederland krijgen we steeds vaker te maken met extreem weer. Herstelmaatregelen zijn daarom nodig om in droge en in natte periodes water langer vast te kunnen houden. Dat is beter voor de natuur, maar zorgt ook dat omwonenden van benedenstroomse gebieden van de Beerze droge voeten houden.
Projectgebied
De Kampina is een afwisselend natuurgebied van 1500 hectare dat als sinds 1917 wordt beheerd door Natuurmonumenten. Het gebied is vooral bekend vanwege de uitgestrekte heide die behouden is gebleven. Hier beleef je nog een restant van het oude Kempische heidelandschap, zoals dat er tot aan de tweede helft van de 19de eeuw in grote delen van Brabant uitzag. Het wordt doorsneden door de beekdalen van de beekjes Rosep en Beerze en in de open heide liggen tientallen vennen. Het projectgebied is gelegen in de Logtse Velden en Smalbroeken in de gemeenten Boxtel, Oirschot en Oisterwijk.
Maatregelen
Vanaf augustus 2020 worden er een aantal maatregelen in en aan de randen van de Kampina genomen. Het herstelplan bestaat uit vier onderdelen.
Dempen van de Heiloop voor bescherming blauwe graslanden
In het gebied Smalbroeken zijn nog enkele hectare aan zeer zeldzame blauwgraslanden aanwezig. Blauwgrasland is in Europa een bedreigde type. Het behoud van de in de Smalbroeken aanwezige blauwgraslanden vormt daarom een belangrijke Natura 2000-doelstelling voor de Kampina.
Een knelpunt voor het voortbestaan van de blauwgraslanden is verzuring. Dit komt door het gebrek aan aanvoer van kalkhoudend water en door (depositie van) stikstof.
De aanwezige waterloop, de Heiloop, vangt nu alle kwel af die essentieel is voor de blauwgraslandjes. Daarom is ervoor gekozen om de Heiloop te dempen. De grond van de kade langs de Heiloop wordt gebruikt om de Heiloop dicht te maken. Gedeeltelijk blijft de kade liggen omdat er bijvoorbeeld een dassenburcht zit of omdat het leefgebied van de hazelworm beschermd moet worden, maar ook om markante bomen te sparen. Na het dempen blijft er een laagte in het landschap over. Deze laagte blijft inzetbaar om bij extreme regenval het water af te kunnen voeren.
Met het uitvoeren van deze maatregel blijft het kwel zoveel als mogelijk in het gebied Smalbroeken, echter blijft overstroming van beekwater over de blauwgraslanden beperkt en beheersbaar.
Hermeanderen Beerze Logtse Velden
Het waterschap gaat het allerlaatste stukje Beerze in het natuurgebied Kampina herstellen naar de oorspronkelijke situatie. Dat is het traject van de Beerze dat door de Logtse Velden loopt. Het profiel van de beek wordt daar verkleind en oude meanders worden weer aangesloten. Met deze maatregel komt de stroomsnelheid en dynamiek weer terug in de beek. Hierdoor zullen waterafhankelijke planten en dierenweer in de beek terugkomen.
Aanpassing stuw Brinksdijk
De stuw Brinskdijk heeft, in de huidige situatie, een betonnen drempel aan de onderzijde. Deze drempel zorgt er voor dat het waterpeil in de Logtse Velden na een hoogwatersituatie onnodig lang hoog blijft. Dit belemmert de kansen voor de ontwikkeling van de natuur. Daarnaast zorgt de drempel ervoor dat vissen de stuw niet kunnen passeren. Daarom wordt de betonnen drempel van de stuw verlaagd en zal de huidige schuif van de stuw vervangen door een nieuwe klep die volledig plat kan. Ook de schuif van de stuw in de Heiloop zal vervangen worden. Daarnaast is gekozen voor een andere sturing van de stuwen. De nieuwe sturing is gericht op het effectiever inzetten van het waterbergingsgebied. Hiermee worden de risico’s op wateroverlast in de landbouw en bebouwd gebied ten tijde van hoogwater meer beperkt.
Omleggen sloot Beerzedal
Op dit moment ligt er een diepe brede landbouwsloot op het laagste deel van het beekdal, net buiten de kade, ten oosten van de Logste Velden. Deze sloot zorgt voor veel verdroging en voert kwel af die voor de ontwikkeling van natuur juist van groot belang is. Deze sloot wordt daarom gedempt en verlegd naar een hoger gelegen deel van het beekdal. Hierdoor blijft de afwatering van het achterliggend landbouwgebied gegarandeerd en worden de omstandigheden voor de natuur sterk verbetert.
Samenwerking en financiering
Het project Natte Natuurparel Kampina Zuidoost (Smalbroeken en Logtse Velden) wordt uitgevoerd in samenwerking met Natuurmonumenten en de provincie Noord-Brabant. Daarnaast werken we samen met betrokken grondeigenaren, pachters en omwonenden.
Het project komt mede tot stand door financiële samenwerking met provincie Noord-Brabant.
