Natte Natuurparel Kampina Smalbroeken en Logtse Velden
De Kampina is een bijzonder natuurgebied dat Natuurmonumenten al bijna 100 jaar beheert. De Kampina is een Natte Natuurparel en Natura 2000-gebied. Het verdrogen van de natuur is al jaren een steeds groter probleem. Natuurmonumenten en Waterschap De Dommel werkten samen om de verdroging tegen te gaan voor belangrijke natuur, zoals de zeldzame blauwgraslanden. De maatregelen verbeteren het gebied voor bijzondere planten en dieren, waarbij het belang van droge voeten voor de omgeving niet uit het oog is verloren.
Nieuwsbrief
Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen?
U kunt zich aanmelden voor de nieuwsbrief https://www.dommel.nl/nieuwsbrieven
Nieuwsgierig? Nieuwsbrief Kampina December 2021
Nieuwsberichten Natte Natuurparel Kampina
Overig nieuws
21-12-2021 project klaar: Smalbroeken en Logtse Velden klimaatproof
Vanaf augustus 2020 is er buiten hard gewerkt aan herstel van de natte natuur in de Kampina. Het werk is afgerond. De maatregelen, die ervoor zorgen dat de natuur hier niet verder verdroogd, zijn uitgevoerd.
Zeldzame blauwgraslanden
Het projectgebied van 341 hectare groot valt onder de bescherming van Natura 2000 en moest natter worden om de bijzondere natuur, zoals de zeldzame blauwgraslanden, te behouden. Deze drassige, voedselarme hooilanden zijn afhankelijke van de toevoer van kalkrijk kwelwater. De naam dankt het aan de blauwgroene waas, veroorzaakt door soorten als blauwe zegge en blauwe knoop.
Dempen Heiloop
De Heiloop is ondieper gemaakt en gedeeltelijk gedempt. Op deze manier stroomt het belangrijke kalkhoudende kwelwater niet direct, via deze beek, het gebied uit. Nu blijft de kwelstroom in het gebied en bereikt het de zeldzame blauwgraslanden die dat kalkrijke water zo hard nodig hebben.
Klimaatproof beekdal
De Beerze heeft nieuwe meanders en kronkelt weer door het natuurgebied. Hierdoor ontstaat er meer ruimte voor water. Daarmee wordt er niet alleen natuur hersteld, maar dragen de maatregelen ook bij aan de waterveiligheid, omdat er in extreem natte periodes water langer vastgehouden kan worden in het gebied. De stuwen in de Beerze en de Heiloop zijn aangepast, waardoor de waterstand in het gebied beter geregeld kan worden. Het resultaat is een natuurlijker beekdal dat beter in staat is om de effecten van klimaatveranderingen op te vangen.
Lees ook:
03-09-2021 Afronding werkzaamheden Kampina
In maart dit jaar waren de grote maatregelen voor het herstel van de natte natuur bij de Kampina al grotendeels klaar. In verband met het broedseizoen, dat in maart begint, en omdat het gebied te nat was kon de afwerking van het project niet direct plaatsvinden. Nu de bouwvakantie voorbij is, is aannemer Van Beers terug om de laatste werkzaamheden af te ronden. Vanaf 30 augustus is Van Beers weer in het gebied aan het werk. Over ongeveer zes weken hopen we helemaal klaar te zijn met de afwerking.
Dempen Heiloop
Op maandag 30 augustus is de aannemer begonnen met het dempen van de Heiloop. De grond die hiervoor nodig is, ligt al in depots naast de Heiloop. De Heiloop wordt gedeeltelijk gedempt, zodat deze waterloop in de toekomst nog nauwelijks kwelwater afvangt. De ondergrondse kwelstroom bereikt de zeldzame blauwgraslanden nu niet optimaal, terwijl die juist afhankelijk is van dit kalkrijke water.
Voorde en voetgangersbrug Heiloop
De Heiloop is straks grotendeels gedempt en dus veel ondieper. Toch zal er in perioden van hoogwater nog steeds water door worden afgevoerd. Wandelaars die de Banisveldroute volgen kunnen dan via een nieuw voetgangersbruggetje (nu ligt daar een noodbrug) oversteken. Naast deze brug komt een ‘voorde’. Deze voorde is een halfverharde doorgang in de Heiloop. De voorde wordt gebruikt om alle voertuigen, die nodig zijn voor het maaibeheer van de blauwgraslanden, over te laten steken in droge en in natte tijden.
23-03-2021 Artikelen Brabants Centrum en Brabants Dagblad
- Artikel Brabants Centrum Herstel natte natuur Kampina klaar
- Artikel Brabants Dagblad Waarschuwing: klim niet op de zandhopen bij de Heiloop
23-03-2021 Wandelen mag, maar veiligheid staat voorop
De aannemer heeft al zijn werkmateriaal opgeruimd. Ook de oranje informatiecontainer is weg. Na het broedseizoen komt aannemer Van Beers nog een paar weken terug voor de afronding van het werk bij de Heiloop. Een wandeling in dit prachtige gebied is natuurlijk de moeite waard, maar denk hierbij aan uw veiligheid. Blijf daarom op de wandelpaden. U ziet op een paar plekken bergen zand liggen. Bij deze zanddepots staan borden om u te waarschuwen. Wij willen u er graag ook via deze weg op wijzen om niet op de zandhopen te klimmen.
29-10-2020 Bijzonder rustpuntje voor de vissen
De oude stuw in de Beerze Kampina eruit en een nieuwe erin! De klep van stuw ligt meestal plat, zodat vissen de stuw makkelijk kunnen passeren. Speciaal voor kleine vissen -die moeite hebben om tegen de stroom in te zwemmen- zijn er rustpunten. In de V-tjes op de klep kunnen ze schuilen en rusten. Mooi bedacht!
19-09-2020 Artikel Brabants Dagblad - De Kampina sterft van de dorst
Lees het artikel op de website van het Brabants Dagblad.
Projectgebied
De Kampina is een natuurgebied van 1500 hectare met veel afwisseling. Natuurmonumenten zorgt al sinds 1971 voor het gebied. De Kampina staat vooral bekend om de uitgestrekte heide. Beken zoals de Rosep en de Beerze stromen door het natuurgebied heen. In de open heide liggen verschillende vennen. Het projectgebied ligt in de Logtse Velden en Smalbroeken in de gemeenten Boxtel, Oirschot en Oisterwijk.
Maatregelen
Vanaf augustus 2020 worden er een aantal maatregelen in en aan de randen van de Kampina genomen. Het herstelplan bestaat uit vier onderdelen.
Dempen van de Heiloop voor bescherming blauwgraslanden
In het gebied Smalbroeken zijn er nog een paar hectare met zeldzame blauwgraslanden. Blauwgrasland is in Europa een bedreigde type. We willen de blauwgraslanden in Smalbroeken behouden. Dit is daarom een belangrijke Natura 2000-doelstelling voor de Kampina.
Een probleem voor het voortbestaan van de blauwgraslanden is verzuring. Dit komt doordat er te weinig aanvoer van kalkhoudend water is en door (de neerslag van) stikstof.
De Heiloop vangt nu alle kwel af die nodig is voor de blauwgraslandjes. Daarom dempen we de Heiloop. De grond van de kade langs de Heiloop gebruiken om de Heiloop dicht te maken. Voor een deel blijft de kade liggen omdat er bijvoorbeeld een dassenburcht zit of voor de Hazelworm die hier leeft. Ook willen we markante bomen sparen. Na het dempen blijft er een laagte in het landschap over. Bij extreme regenval kan het water naar deze laagte stromen.
Door deze maatregel blijft het kwel zoveel als mogelijk in het gebied Smalbroeken. Tegelijk zorgen we ervoor dat de overstroming van beekwater over de blauwgraslanden minimaal is en onder controle blijft.
Nieuwe kronkels in de Beerze bij de Logtse Velden
We herstellen het allerlaatste stukje Beerze in het natuurgebied Kampina naar de oorspronkelijke situatie. Dat is het traject van de Beerze dat door de Logtse Velden loopt. De Beerze wordt smaller en oude meanders worden weer aangesloten. Dit zorgt voor meer afwisseling in stroming. Hierdoor komen waterafhankelijke planten en dieren weer terug in de beek.
Aanpassen van stuw Brinksdijk
De stuw Brinskdijk heeft een betonnen drempel aan de onderkant. Deze drempel dat het waterpeil in de Logtse Velden na een hoogwatersituatie onnodig lang hoog blijft. Dit remt de kansen voor ontwikkeling van natuur. Daarnaast zorgt de drempel ervoor dat vissen de stuw niet voorbij kunnen zwemmen. Daarom wordt de betonnen drempel van de stuw lager en vervangen we de schuif van de stuw door een klep die helemaal plat kan. Ook vervangen we de schuif van de stuw in de Heiloop. Daarnaast krijgen de stuwen een andere sturing. Hierdoor kunnen we de waterberging beter inzetten. Zo verkleinen we het risico op wateroverlast in de landbouw en de omgeving.
Verplaatsen sloot Beerzedal
Er ligt een diepe, brede landbouwsloot op het laagste deel van het beekdal, net buiten de kade, oostelijk van de Logste Velden. Deze sloot zorgt voor veel verdroging en voert kwel af die voor de ontwikkeling van natuur belangrijk is. Deze sloot dempen we. We graven een nieuwe sloot in een hoger gelegen deel van het beekdal. Hierdoor blijft de afwatering van het achterliggend landbouwgebied en worden de omstandigheden voor de natuur sterk verbetert.
Samenwerking en financiering
Het project Natte Natuurparel Kampina Zuidoost (Smalbroeken en Logtse Velden) voeren we uit met Natuurmonumenten en de provincie Noord-Brabant. Daarnaast werken we samen met betrokken grondeigenaren, pachters en inwoners
Het project komt mede tot stand door financiële samenwerking met provincie Noord-Brabant.
