Klimaatrobuust Beekdal Sint-Oedenrode

Uniek project

Het plan voor de aanpak van dit project is mede tot stand gekomen met behulp van een uitgebreid participatietraject. Samen met gemeente, inwoners, verenigingen en bedrijven is breed en diep nagedacht én ingezet op maximaal haalbare doelen. Dit uit zich bijvoorbeeld in het maken van ruimte voor de Dommel in plaats van het verder verhogen van de oevers en keringen. Neveneffecten zijn bijvoorbeeld nieuwe kantinefaciliteiten voor de voetbalvereniging en kanovereniging, een vernieuwd ‘groen’ parkeerterrein met ruimte voor infiltratie van neerslag, meer bomen en groen én extra parkeercapaciteit om het centrum te ontlasten.

Locatie

Het projectgebied ligt in de kern van Sint-Oedenrode, behorend bij de gemeente Meierijstad. Het projectgebied waar de inrichtingsmaatregelen zijn voorzien, is circa 90 ha groot. Het gehele projectgebied ligt in de gemeente Meierijstad en omvat een wisselend brede en smalle groene enclave langs de Dommel, die van oost naar west door het bebouwde gebied van Sint-Oedenrode stroomt. ‘Rooi’, zoals het dorp in de regio wordt genoemd, noemt zich daarom met recht ‘het groene hart van de Meierij’. De oostelijke grens van het projectgebied ligt ter hoogte van de A50, de westelijke grens ter hoogte van de uitstroom van de rioolwaterzuiveringsinstallatie Sint-Oedenrode. Binnen het projectgebied zijn vier deelgebieden onderscheiden: Rijsingen, De Neul, Omgeving Hambrug en ’t Laar.

In het projectgebied is naast de hoofdstroom van de Dommel nog een aantal zijarmen aanwezig. Dit zijn (restanten van) voormalige Dommelmeanders. De Stille Dommel (nr.3) resteert als gevolg van een afsnijding die eind 19e eeuw werd gerealiseerd, Dode Dommelarm (nr. 1) en Dommelmeander ’t Laar (nr. 2) werden in de jaren ’60 van de vorige eeuw afgesneden.

Aanpak

Waterschap De Dommel heeft de plicht ervoor te zorgen dat de bebouwde kom van gemeenten beschermd wordt tegen overstromingen. Voor de kern van Sint-Oedenrode betekent dit dat als de Dommel overstroomt dit niet de bebouwde kom van Sint-Oedenrode mag bereiken. De Dommel stroomt juist precies door die kern van Sint-Oedenrode. De huidige kering langs de Dommel voldoet op een deel daarvan niet aan de eisen. Uit overstromingsberekeningen blijkt dat bij een overstroming met een herhalingstijd van 100 jaar, een deel van de dorpskern van Sint-Oedenrode onder water loopt. Juist om ervoor te zorgen dat iedereen droge voeten houdt, moeten wij hiermee aan de slag. Ook richten we de omgeving van de Dommel klimaatrobuust in. Daarbij leggen we op plekken een winterbed aan tot 25 meter breed. We nemen recreatieve maatregelen en voorzieningen voor de gemeente en maken een ecologische verbindingszone langs de Dommel door de bebouwde kom.

Proces tot aan definitief projectplan

Bij de uitwerking van het projectplan is aandacht geweest voor een goede landschappelijke inpassing en het benutten van mogelijke kansen voor onder andere recreatie, sport, natuur, en cultuurhistorie. Daarbij zijn ook lopende projecten en (bewoners)initiatieven vanuit het projectgebied betrokken. Het ontwerp is via een participatieproces met omwonenden, belanghebbenden, (natuur)organisaties en direct betrokkenen tot stand gekomen. Om te komen tot het plan is gestart met een verkenning waarbij drie varianten zijn onderzocht, met eerst als hoofddoel de hoogwaterveiligheid. Op basis hiervan heeft het dagelijks bestuur van het waterschap in september 2018 ingestemd met een verdere uitwerking van voorkeursscenario ‘Ruimte voor de Dommel’. In oktober 2019 is toestemming gegeven twee varianten in te brengen in het participatieproces:

1. Het verbreden van het winterbed van de Dommel met 12 meter en het mee laten stromen bij hoog water van een oude meander, de Stille Dommel, rond sportpark de Neul.
2. Het verbreden van het winterbed van de Dommel met 25 meter. Hierbij is het aansluiten van de oude meander niet nodig.

Vervolgens is door het dagelijks bestuur van het waterschap in april 2021 ingestemd met de variant met verbreding van het winterbed van de Dommel met 25 m ter hoogte van de Neul. Het college van Meierijstad heeft op 11 mei 2021 besloten om in te stemmen met de voorkeursvariant en die voor te leggen aan de gemeenteraad. De gemeenteraad van Meierijstad heeft op 24 juni 2021 ingestemd met deze voorkeursvariant. Daaruit is uiteindelijk het projectplan voortgekomen.

Resultaat

In het project Klimaatrobuust Beekdal Sint-Oedenrode hebben Waterschap De Dommel en Gemeente Meierijstad intensief samengewerkt om tot een integraal inrichtingsplan voor de Dommel te komen. Het doel van het project is het realiseren van een robuust beekdal in Sint-Oedenrode, waarin extreme neerslag niet tot overlast leidt. Er worden diverse subdoelen gerealiseerd met betrekking tot een klimaatrobuuste inrichting en beekherstel:
a)    geen overlast bij extreme neerslag;
b)    hogere (grond-)waterstanden bij extreme droogte;
c)    verminderen hittestress;
d)    verbeteren waterkwaliteit;
e)    bijdragen aan Kaderrichtlijn Water doelstellingen (beekherstel);
f)    aanleg/verbeteren ecologische verbindingszone door de bebouwde kom;
g)    bijdragen aan beleidsthema Mooi Water en andere klimaatambities.

Digitale nieuwsbrief

Wil je op de hoogte blijven van de ontwikkelingen rond het project Klimaatrobuust Beekdal Sint-Oedenrode? Abonneer je dan op de digitale nieuwsbrief.

• Nieuwsbrief december 2024
• Nieuwsbrief juli 2024
• Nieuwsbrief mei 2024
• Nieuwsbrief januari 2024

We doen het niet alleen, laten we het samen doen!

Gemeente en waterschap trekken samen op in dit project. Ook werken we samen met bewoners, verenigingen, belangengroeperingen en bedrijven. Daardoor ontstaan naast een goede waterveiligheid kansen voor bijvoorbeeld recreatieve voorzieningen, cultuurhistorie, bewonersinitiatieven en natuur in de stad. We informeren je via deze website, nieuwsbrieven en de Mooi Rooi krant over deze mogelijkheden en bijeenkomsten die we organiseren.

Samenwerking

Het project Klimaatrobuust Beekdal Sint-Oedenrode wordt door Waterschap De Dommel uitgevoerd met Gemeente Meierijstad. Daarnaast ontvangen we subsidie van de Provincie Noord-Brabant.

Financiering en samenwerking

Het project Klimaatrobuust Beekdal Sint-Oedenrode wordt mede mogelijk gemaakt door financiële steun van de provincie Noord-Brabant en van het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO).

Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland

Deze maatregelen zijn gerealiseerd met financiële steun van de POP subsidie: 

• Hoogwatergeul
  Aanleg hoogwatergeul. Bij hoogwater zorgt de geul voor een snellere waterafvoer.
• Winterbed
  Langs de Dommel is een winterbed aangelegd van 25 meter breed. In tijden van hoogwater is er dan voldoende ruimte voor het water zodat wateroverlast op straat of in woonwijken wordt voorkomen. Dit winterbed is ook meteen een ecologische verbindingszone. Dieren kunnen hierdoor van de ene kant van Sint-Oedenrode naar de andere kant.
• Bruggen
  De Cathalijnebrug en de Zwembadbrug zijn nieuwe, langere bruggen. De Koos van Schaikburg (voorheen Neulbrug) en de Philippusbrug zijn verlengd. 
• Keringen (dijken)
  Op verschillende plekken zijn de keringen (dijken) hoger gemaakt. Of er zijn nieuwe geplaatst om te beschermen tegen wateroverlast.
• Verbinden Dommel
  Er is een verbinding gemaakt tussen de Dommel en de Dode Dommelarm (bij de Knoptoren). Dat doen we voor goede doorstroming van de Dode Dommel. 
• Kanodrempel
  De kanodrempel bij ’t Laar is verhoogd. Hierdoor stroomt er meer water door meander ‘t Laar. En in droge tijden kunnen we zo water vasthouden voor het achterliggend landbouwgebied. 

Meer informatie

Heb je nog vragen, dan kun je contact opnemen met Projectleider Marcel van den Broek of Omgevingsmanager Anna Kramer drogevoetenrooi@dommel.nl