De watertransitie

In 2024 voerden we de Meldplicht kleine grondwaterput in om inzicht te krijgen in de kleine onttrekkingen in ons gebied. Dit inzicht helpt ons bij het voorkomen van verdere daling van ons kostbare grondwater.

In oktober is de Grondstrategie vastgesteld. Hierin staan de kaders voor het nieuwe grondbeleid. Daarin staat hoe het waterschap omgaat met verwerving en bezit van grond, en met beheer, schades en grondinstrumenten.

Met het IJkmoment bepalen gewasschade stimuleren we ondernemers om gewassen op hun land te zetten die passen bij de situatie van water en bodem op die plek  

Sinds november is de norm een financiële vergoeding bij projecten voor herstel van het watersysteem. Alleen in uitzonderlijke gevallen is technisch compenseren mogelijk. Dat past bij de doelen voor aanvulling van grondwater en ruimte voor overstromingen.

De watervisie Wat Water Wil geeft onze doelen voor de watertransitie aan. Wat heeft water nodig en hoe kunnen we daarop inspelen? Het is een vertrekpunt voor samenwerking en voor een gesprek over hoe we het gebied het beste kunnen inrichten.

Ook in 2025 zetten we stappen in de watertransitie.

In januari stelde het Dagelijks Bestuur het Grondbeleid 2025 vast. Dit is een uitwerking van de kaders van de grondstrategie die zij in oktober van het Algemeen Bestuur meekregen.

Door het openstellen van de Stimuleringsregeling Samen beter in Waterbeheer maken we een watervriendelijke bedrijfsvoering aantrekkelijk voor agrarisch ondernemers. De regeling kan helpen om boerenbedrijven in ons gebied toekomstbestendiger te maken.  

In juni besloot het bestuur tot een eigen streefpeil voor elke stuw in het Dommelgebied.

Samen met bedrijven, bewoners en gemeenten werkten we aan de lange termijnvisie Schoon en Gezond Water. In november stelde het bestuur deze visie vast. De visie is gericht op het verbeteren van de waterkwaliteit en voldoende schoon water voor volgende generaties. Een opdracht voor ons allemaal.

Ook blijven we werken met inwoners aan waterslimme keuzes in en om het huis en in de buurt.  

In de Waterschapsverordening leggen we beleid en regelgeving vast die aansluit bij de doelen van de watertransitie. 

Alleen het beleid en de regels van ons waterschap aanpassen is niet genoeg. Voor het halen van de doelen van de watertransitie zijn we ook afhankelijk van beleid en regels van andere overheden. Via contacten van onze bestuurders en ambtenaren proberen we het beleid en de regels van andere overheden te beïnvloeden.  

In 2026 zetten we belangrijke stappen naar een toekomstbestendig watersysteem. Dan komen de eerste strengere regels in de Brabantbrede waterschapsverordening. Dit betekent dat in heel Noord-Brabant dezelfde regels gaan gelden. Zo zorgen we ervoor dat we water beter vasthouden, wateroverlast voorkomen en de kwaliteit van het water verbeteren. De nieuwe regels gaan onder andere over drainage, het weghalen van stuwen, nieuwe vereisten om te mogen beregenen (agrarisch) en het graven van poelen. Waarschijnlijk gelden deze regels aan het einde van 2026.

Ook het vernieuwen van het beheer van ons watersysteem is belangrijk in 2026. We maken nieuw beleid voor het bepalen van stuwhoogtes (Nota Peilbeheer). Daarnaast onderzoeken we hoe we op hoge zandgronden water langer kunnen vasthouden. Helpt het om watergangen te dempen? Moeten we meer stuwen plaatsen en deze langer hoog zetten? Of kunnen we door minder te maaien de natuur gebruiken om water langzamer te laten wegstromen? Verder kijken we hoe we in het flankgebied een sterk watersysteem maken. Dit systeem moet water vasthouden, maar ook op tijd afvoeren om overlast te voorkomen.

In 2026 experimenteren we met het herwaarderen van gronden. Voor de watertransitie is meer ruimte nodig voor water. Dat betekent dat grond soms minder geschikt raakt voor de huidige functie, doordat het natter wordt. Om deze gronden ook nuttig in te zetten voor de watertransitie, kan er financiële steun komen voor de grondeigenaar.

Vanaf 2030 breekt een nieuwe fase aan in de watertransitie. Deze periode vormt een kantelpunt van de watertransitie. Na 2030 zien we geen ruimte meer voor vrijblijvendheid. Dat vraagt om andere, strakkere regelgeving. Dit ga je vanaf 2030 terugzien in het beleid en de regels.   

Ook na 2050 blijven we natuurlijk werken aan een sterk watersysteem voor Midden-Brabant.