Goirle als voorbeeld watertransitie: minister Mona Keijzer op werkbezoek
Woensdag 3 september bracht minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) een werkbezoek aan Goirle-Zuid. Reden was de keuze om de mogelijkheden te onderzoeken van het instrument waterkalender. Dit nieuwe instrument (komt uit het Rli adviesrapport ‘Ruimtelijke ordening in een veranderend klimaat’) helpt inwoners, bedrijven en overheden om bij ruimtelijke plannen beter rekening te houden met water en de wat de invloed is van klimaatverandering op de omgeving.
“Dit is een heel goed voorbeeld van waar water, natuur en bouwen bij elkaar komen”, vond demissionair minister Keijzer aan het einde van het werkbezoek. “Bij het bouwen van nieuwe woningen is gekeken naar water en bodem. Het is ook een mooi voorbeeld van de samenwerking tussen verschillende overheden. Het laat precies zien wat we willen met de Nota Ruimte. Ik ga dit voorbeeld meenemen naar Den Haag.”
Mooi voorbeeld
In Goirle wordt al een paar jaar gewerkt aan een nieuwe manier van omgaan met water. En aan het laten zien aan burgers en bedrijven hoe ze in de toekomst rekening moeten houden met water en de gevolgen van klimaatverandering. In plaats van het water weg te pompen, krijgt het meer ruimte in de omgeving.
"Dat is een voorbeeld wat we bedoelen met de watertransitie", zegt watergraaf Erik de Ridder van Waterschap De Dommel. Hij vindt het belangrijk dat waterschappen vanaf het begin betrokken zijn bij dit soort projecten. “Met duidelijke afspraken over kwaliteit met de projectontwikkelaar kunnen we risico’s op klimaatschade zo klein mogelijk houden. Zo zien wij ook de waterkalender: eerlijk zijn over risico’s, maar ook meebewegen met goede plannen. Daarvoor is steun vanuit het Rijk nodig. Dit bezoek van minister Keijzer vinden we dan ook heel fijn."
Ruimte voor bodem en water onmisbaar
Saskia Boelema, gedeputeerde van de provincie Noord-Brabant: “Met het veranderende klimaat zien we in Brabant steeds duidelijker hoe groot de uitdagingen zijn rond droogte, wateroverlast en de kwaliteit van water. Ook dragen de oplossingen bij aan biodiversiteit, onze gezondheid en de economie. Daarvoor is ruimte voor water en bodem onmisbaar. Hier in Goirle is te zien wat er mogelijk is als je die ruimte op tijd meeneemt in de plannen. Daarmee ontstaat een sterk systeem dat beter om kan gaan met droogte en wateroverlast. Ik vind het een mooi voorbeeld voor heel Brabant en Nederland! Alleen door samenwerking tussen Rijk, provincie, gemeenten en waterschappen kunnen we de watertransitie echt laten slagen.”
Op slimme manier omgaan met tegenstellingen
Minister Keijzer bezocht Goirle omdat hier op een slimme manier is omgegaan met deze tegenstellingen. Aan de zuidelijke rand van het dorp, waar de Roovertsche Leij en de Poppelse Leij bij elkaar komen, is een beekdal ingericht dat heel veel water kan opvangen. In natte periodes stroomt er ook veel water vanuit België binnen. Eind 2023 en begin 2024 stond het water zelfs tot aan de bouwplekken van de toekomst.
Ook heeft de regio nieuwe woningen nodig. Door slimme keuzes te maken en functies te combineren worden hier woningen gebouwd, waarbij rekening wordt gehouden met het water- en bodemsysteem. Dit was mogelijk door buiten de bestaande regels wel naar mogelijkheden te zien. Zo laten we regenwater niet meer weglopen via het riool, maar zakt langzaam weg in wadi’s. Dat helpt tegen verdroging en houdt het grondwater op peil.
Groene buurten met erfgoed uit de industrie
Op oude fabrieksterreinen zijn groene buurten gebouwd. Je ziet dat water hier een belangrijke rol speelt. In de wijk Land van Anna kan het water bij heel veel regen zelfs tot in de tuinen komen. Dat is zo ontworpen, zodat de beek op een veilige manier de ruimte krijgt.
Wethouder Liselotte Franssen: “Door veel samen te werken en goede aandacht voor water, alles wat leeft en geschiedenis is dit prachtige woongebied gebouwd. De Zuidrand in Goirle verbindt op natuurlijke manier het centrum van ons dorp met het beekdal en het buitengebied en vertelt het verhaal van onze textielgeschiedenis.”
Conclusie
De nieuwbouwwijken in Goirle laten zien dat het bouwen van nieuwe woningen met water en bodem in gedachte niet alleen nodig is, maar ook kansen biedt. Als overheden, waterschappen en ontwikkelaars samenwerken en over hun eigen grenzen heen kijken, kan water zorgen voor fijne, klimaatbestendige en aantrekkelijke woonwijken.
