Watermolens zijn belangrijke knooppunten in ons watersysteem. Een molenpeil geeft aan hoe hoog of hoe laag het waterpeil bij de molen mag zijn. Samen met de molenaar bepalen we een peil dat goed is voor de molen als ook voor de omgeving. Er moet voldoende water zijn om de molen te laten draaien en we willen voldoende water voor het beekdal van de Kleine Dommel. Bij de Opwettense watermolen stellen we in 2023 een nieuw molenpeil vast. Met het nieuwe peil zijn we beter in staat om water langer vast te houden in het gebied. In 2024 vernieuwen we de stuw bij de molen. Zodat deze het waterpeil beter kan sturen. We zorgen er direct voor dat de stuw ook vispasseerbaar wordt. Er komt een vislift naast de stuw.

Ontwerp molenpeilbesluit ter inzage

Het algemeen bestuur van Waterschap De Dommel ging op 29 november akkoord met het nieuwe molenpeilbesluit.
Het molenpeilbesluit(externe link) ligt ter inzage van 1 december 2023 t/m 12 januari 2024.

Nieuwsbrief

Wil je op de hoogte blijven van het project? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief Opwettense watermolen.

Nieuw molenpeil

Het is belangrijk dat de Watermolen van Opwetten goed kan draaien. Daarom bepalen we samen met de molenaar het goede waterpeil waarop de molen blijft werken. Daarnaast kijken we ook naar het beekdal van de Kleine Dommel. We willen niet dat het beekdal verdroogt. Omdat het klimaat verandert, krijgen we meer en hevigere buien en langere perioden van droogte. Daarom zoeken we naar klimaatrobuuste oplossingen. Met het nieuwe molenpeil voorkomen we dat het water te snel uit het gebied weg stroomt. We zorgen dat we water langer kunnen vasthouden. Hiermee gaan we verdroging tegen.

Opknappen stuw

In de Kleine Dommel bij de watermolen staat een oude stuw die het waterpeil regelt. De stuw is ongeveer 75 jaar oud en is lastig in te stellen. We gaan de stuw opknappen en vernieuwen, zodat deze het waterpeil beter kan sturen. We zorgen er dan direct voor dat de stuw ook vispasseerbaar wordt. Dit doen we met een vislift. De vislift kun je vergelijken met een wenteltrap onder water, waardoor vissen het hoogteverschil van de stuw kunnen overbruggen. Doordat de vislift stuurbaar is op stroomsnelheid, is deze geschikt voor alle vissoorten. Bijzonder is dat een camera in de lift de verschillende vissen herkent en deze ook op beeld vastlegt.

Voorbeeld vislift, bij de Reusel in Baarschot

Erfgoed

De watermolen van Opwetten is een rijksmonument. Bij het aanpassen van de stuw houden we rekening met dit monumentale karakter en het gebied er om heen. Samen met de Molenstichting Noord Brabant heeft het waterschap een visie gemaakt over het watermolenlandschap. In deze visie staan aanknopingspunten hoe we zorgvuldig met dit prachtige erfgoed om kunnen gaan.

Planning

Begin september gaat het voorstel voor het nieuwe molenpeil naar het dagelijks bestuur van Waterschap De Dommel. Het bestuur neemt hierover een besluit. Daarna ligt het voorstel nog ter inzage voor een periode van 6 weken. Aan het einde van het jaar gaat het molenpeilbesluit voor een definitief akkoord naar het algemeen bestuur. Het opknappen en aanpassen van de stuw staat gepland voor 2024.

  1. Afgerond: 16 mei 2023

    Inloopbijeenkomst nieuw molenpeil Opwettense watermolen
    Lees ook het bericht: Nieuw molenpeil Opwettense watermolen: inloopbijeenkomst 16 mei

  2. Afgerond: september/oktober 2023

    Vaststellen nieuw molenpeil door dagelijks bestuur Waterschap De Dommel op 5 september 2023.
    Het ontwerp molenpeilbesluit lag ter inzage van 11 september  t/m 22 oktober 2023 (externe link)

    Er zijn geen bezwaren gemaakt tegen het voorgestelde molenpeilbesluit

  3. Momenteel bezig: november 2023 - januari 2024

    Vaststellen molenpeilbesluit door algemeen bestuur Waterschap De Dommel op 29 november 2023.
    Het definitief molenpeilbesluit ligt ter inzage van 1 december 2023 t/m 12 januari 2024(externe link)

  4. Nog te doen: 2024

    Onderhoud, vernieuwen en vispasseerbaar maken van stuw

Opwettense watermolen

De Opwettense watermolen is van oorsprong een graan- en oliemolen met twee raderen. Het is van de oudste molens in het Dommeldal. We denken dat de molen er al in de 11e eeuw stond. Het eeuwenoude toponiem ‘wetten’ verwijst naar het natte karakter van het dal. Vrij vertaald betekent ‘’Opwetten’’ de bovenstrooms gelegen natte beemden. Vincent van Gogh woonde zo’n 135 jaar geleden in Nuenen en kwam vaak bij de molen met het grootste waterrad van Nederland. Hij maakt er een olieverfschilderij van: de Watermolen te Opwetten. 

Meer informatie

Heb je misschien nog vragen, dan kun je contact opnemen met Hans Koekkoek (projectleider) via email hkoekkoek@dommel.nl of tel: 0411-618618

Samenwerking en financiering

Waterschap De Dommel voert het project uit in afstemming met de gemeenten Nuenen en Eindhoven. Voor het uitvoeren ontvangen we een financiële bijdrage van de Provincie Noord-Brabant en het Project Erfgoeddeal Watermolenlandschappen en Klimaatadaptatie.