Het Dommeldal bij Eindhoven hoort voor een belangrijk deel bij van het N2000-gebied ‘Groote Heide, Leenderbos, De Plateaux’. De belangrijkste natuur is te vinden in de deelgebieden Elshouters- ’t Heike in het noorden bij Dommelen. En in De Malpie, in het zuiden bij Valkenswaard. We werken in dit gebied aan de Natura2000-doelstellingen. We kijken daarnaast wat we nog meer kunnen doen. Denk aan maatregelen uit Kader Richtlijn Water (KRW) en werken aan Natuurnetwerk Brabant (NNB). We spreken over een Uitvoeringsprogramma Dommeldal. We werken namelijk samen in dit gebied aan projecten. Bijvoorbeeld met gemeenten Valkenswaard, Waalre en Bergeijk en Natuurmonumenten. Onze projecten versterken elkaar en we werken aan dezelfde doelen. Verdroging tegen gaan in dit gebied is een voorbeeld. Natuurmonumenten vertelt er alles over in dit artikel.(externe link)

Aanmelden nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen van het project?

Dan kan door je aan te melden voor de nieuwsbrief.

Dommeldal

Laatste nieuws

Verkennende gesprekken uitgesteld

Het Dommeldalgebied is rijk aan natuur. Het beekdal en grote delen van de aangrenzende natuurgebieden zijn benoemd als Natura 2000-gebied. Dit is een Europees netwerk van waardevolle natuurgebieden. Ook een paar landbouwgronden vallen onder Natura 2000. Deze gebieden krijgen extra bescherming, omdat er bijzondere planten en/of diersoorten voorkomen. Om dit te kunnen bieden, gaan we aan het werk in het gebied. Hiervoor hebben we soms grond nodig die nu nog niet in ons bezit is. We spreken daarom met diverse partners in het gebied om gronden op gewenste locaties te krijgen. Soms gaat grondeigenaar zelf aan de slag. Maar we kunnen ook grond ruilen of aankopen. We willen hiervoor gesprekken gaan voeren.

Dommeldal bij borkel en schaft

Opgaven

Op grond van Europese, nationale en provinciale regelgeving staan de provincie en het waterschap aan de lat voor het verbeteren van natuur, bodem en water in het beekdal van de Dommel. De opgaven en nevendoelen die we onderzoeken, zijn: 

  • Natura 2000: uit de gebiedsanalyses en de natuurdoelanalyses blijkt dat de natuur in het Natura 2000-gebied ‘Groote Heide, Leenderbos & De Plateaux’ nog niet overal op orde is. Het is daarom nodig om in dit gebied te werken aan natuur en het herstel ervan. Zo willen we het beekdal herstellen en de (hoogveen)bossen behouden. Daarvoor is een verbetering van het grondwaterniveau nodig.

Nevendoelen zijn:

  • Natura 2000-overig: we willen natuur ook verbeteren en uitbreiden.  
  • Kader Richtlijn Water (KRW): delen van de Dommel zijn te diep ingesneden. De beek voert daarom water weg uit het gebied en de omliggende natuur. We willen juist dat het water langer in het gebied blijft. De waterkwaliteit van de Dommel is in dit gebied ook onvoldoende. Dus ook hieraan willen we werken. Ook kijken we naar een oplossing om vissen langs de historische watermolens, de Venbergse Watermolen en de Dommelsche Watermolen, te kunnen laten zwemmen.
  • Natuurnetwerk Brabant (NNB): dit is onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland. We proberen binnen het project zoveel mogelijk percelen in dit groene netwerk om te vormen naar natuur. Dat kan op verschillende manieren. Hierover gaan we in overleg met grondeigenaren.
  • Natte Natuurparel (NNP): dit is een onderdeel van het Natuurnetwerk Brabant. We kijken in de verkenning naar hoe we water in het Dommeldal voor bijzondere natuur binnen de NNP kunnen verbeteren.
  • Waterbeheerplan:
    • waar kunnen we water vasthouden om zo beter om te kunnen gaan met de gevolgen van klimaatverandering? Dit geldt voor zowel extreem droge- als extreem natte perioden. Voor het Dommeldal zijn de dalen en flanken van belang.
    • water heeft ook waarde vanuit beleving en een sociaal, cultuurhistorisch en/of esthetisch oogpunt. We noemen dat Mooi Water. Ook in de planperiode 2022-2027 blijven we ons inzetten voor mooi water. Bij de inrichting van projecten en (her)inrichten van het landschap spelen al deze zaken een rol.
  • Al lopende initiatieven en overige wensen en ideeën uit de omgeving die we kunnen meenemen in het projectgebied bijvoorbeeld op het vlak van recreatie of cultuurhistorie.

Het doel is om één of meerdere (totaal)plannen te maken waarbij ruimte is voor bovengenoemde opgaven, initiatieven, wensen en ideeën.

Planning

De voorbereiding van dit projectbesluit verloopt volgens de Omgevingswet. De invoering van de Omgevingswet is ingegaan op 1 januari 2024.

De globale planning ziet er als volgt uit:

  1. Nog te doen: 2024

    NRD / MER (Milieu Effect Rapportage)

  2. Nog te doen: 2025

    Ontwerpfase / Projectbesluit(en);

  3. Nog te doen: 2026

    Aanbesteding; het zoeken van een aannemer;

  4. Nog te doen: 2026-2027

    Uitvoering werkzaamheden.

Aanpak

Waterschap De Dommel gaat samen met een team het project voorbereiden en uitvoeren. Dit projectteam start met het uitvoeren van een Notitie Reikwijdte en Detailniveau, gevolgd door een Milieu Effect Rapportage (MER). Hierin staan op hoofdlijnen een aantal varianten en daarbinnen verschillende alternatieven uitgewerkt. Een MER leidt tot een voorkeursalternatief. Het projectteam werkt dit voorkeursalternatief met betrokkenen uit in een projectbesluit. De voorbereidingsfase bestaat uit de volgende stappen:

  • Samen met de directe omgeving kijken we naar de opgaven, oplossingen, initiatieven, ideeën en wensen;
  • We houden gesprekken met grondeigenaren direct langs de beek. Deze gesprekken lopen zeker door tot er een definitief projectbesluit ligt. Samen zoeken we naar mogelijkheden;
  • Gesprekken voeren met inwoners en verschillende partners. Geïnteresseerden kunnen in deze fase ook suggesties of ideeën inbrengen bij het waterschap;
  • Voorbereidende onderzoeken (o.a. flora, fauna, cultuurhistorie) in het projectgebied;
  • We plannen van ontwerpsessies en het uitwerken van verschillende oplossingsrichtingen.
  • Het organiseren van informatiebijeenkomsten op meerdere locaties om zo de omgeving bij te praten en de uitkomsten te delen. Direct betrokkenen praten we eerst bij en we delen met hen informatie over de sessies en bijeenkomsten. Dat doen we persoonlijk per e-mail als er een e-mailadres bekend is. Ook plaatsen we informatie in huis-aan-huis kranten en op deze pagina en op ons interactief platform;
  • Op basis van alle uitkomsten en afwegingen van opgaven, belangen en kosten maken we samen in overleg met de omgeving keuzes in het ontwerp. Deze komen in meerdere projectbesluiten;
  • De omgevingswet vraagt om een bestuurlijk “projectbesluit” als het gaat om ruimtelijke en planologische veranderingen. Provinciale Staten (PS) beslissen of maatregelen voor onteigening nodig zijn. Gedeputeerde Staten (GS) bereiden projectbesluiten voor. Daarna nemen PS hierover een definitieve beslissing. Het Dagelijks Bestuur van Waterschap De Dommel adviseert GS over de voorgenomen maatregelen en het projectbesluit. In deelprojecten waar de bevoegdheid wel volledig bij het waterschap ligt, stelt het Dagelijks Bestuur van het waterschap het projectbesluit vast. De provincie coördineert de besluitvorming.
  • Het waterschap en de provincie bereiden samen de MER-procedure voor.
  • Het waterschap neemt projectbesluiten zonder een daaraan voorafgaande voorkeursbeslissing.

Projectgebied

Het gaat om het gebied van de A67 bij Eindhoven tot aan de Belgische grens bij de Achterste Brug. Binnen de deelgebieden De Malpie/Plateaux en Elshouters-’t Heike ligt belangrijkste natuur die we willen behouden. Daarom moeten we aan de slag.

Het projectgebied van het Uitvoeringsprogramma Dommeldal maakt deel uit van een groter gebied. Ook daarin werken we met verschillende partners samen aan de GebiedsGerichte Aanpak Grenscorridor (GGAG). Het uitvoeringsprogramma en GGAG hebben veel met elkaar te maken. Maar de opgaven voor de GGAG zijn nog breder. Zo werken we ook aan bijvoorbeeld het verminderen van stikstof in het gebied. Én kijken we hoe we op een andere manier kunnen omgaan met water. Ook is de wens om veranderingen aan te brengen voor de landbouw. In de aanpak en dagelijkse praktijk wisselen we steeds informatie uit en stemmen we af tussen beide teams.

uitvoeringsprogramma Dommeldal

Gecoördineerde uitvoering

Waterschap De Dommel coördineert de uitvoering van (hydrologische) maatregelen in het Dommeldalgebied ten zuiden van Eindhoven. Dat gebeurt waar we kunnen ook met andere maatregelen. Denk aan de herinrichting van beken, het realiseren van waterberging, agrarische structuurversterking of de inrichting van het Natuurnetwerk Nederland. Het waterschap doet dit met een groot aantal partners. Bijvoorbeeld met provincie Noord-Brabant en gemeenten Valkenswaard, Waalre en Bergeijk. Maar ook met terreinbeheerders en belangenorganisaties voor onder meer landbouw, natuur, landschap en recreatie . En niet te vergeten de grondeigenaren zelf.

Het project komt mede tot stand met financiële samenwerking met provincie Noord-Brabant.

Meer informatie  

Wil je op de hoogte blijven van de ontwikkelingen rond het project Dommeldal? We staan open voor jouw ideeën en opmerkingen. Neem gerust contact op met omgevingsmanager Ted van Paassen, via telefoon: 06-52794519 of email: TvPaassen@dommel.nl