Alle compensatiemogelijkheden op een rij.

Waterschap De Dommel werkt samen met inwoners, bedrijven, agrariërs, gemeenten en andere overheden aan de wateropgaven. Door de wateroverlast in 2016 en de extreme droogte in 2018 moeten we voor een robuust watersysteem zorgen. Samen met de omgeving maken we keuzes op het gebied van voldoende water, gezond water en droge voeten. Klimaatverandering speelt daarbij natuurlijk een belangrijke rol.

Herstel van beken en sloten....

De afgelopen decennia is de natuur in ons land sterk achteruit gegaan. Er zijn binnen Europa, Nederland en de provincie Noord-Brabant afspraken gemaakt over het behoud en herstel van deze natuur. Op verschillende plaatsen voert Waterschap De Dommel daarom maatregelen uit. Dit doen we om natte natuur te herstellen of de waterkwaliteit of –veiligheid  te verbeteren. We combineren deze zoveel mogelijk met het werk van de partners in het gebied.

....op basis van natuurbeleid

Waterschap De Dommel voert landelijk en provinciaal natuurbeleid uit. Denk daarbij aan:

  • Natura 2000. Europese topnatuur die ervoor zorgt dat bijzondere gebieden en soorten extra bescherming krijgen; 
  • een Habitatrichtlijn. Een richtlijn voor verschillende plaatsen waar plant- en diersoorten thuishoren;
  • instandhoudings- en/of kwaliteitsverbeteringsdoelstellingen, die het teveel aan stikstof in de natuur tegengaan. Dit volgens de regels in het Programma Aanpak Stikstof;
  • Natte Natuur Parels. Het herstel van kwetsbare natuur, die afhankelijk is van hoge grondwaterstanden;
  • Kader Richtlijn Water. Deze richtlijn bepaalt dat ons water goed is voor de planten en dieren die er thuishoren;
  • Natuur Netwerk  Brabant. Dit is een verbinding van natuurgebieden.

Gevolgen voor u

Bent u eigenaar van grond die aangewezen is als Natte Natuurparel? Of heeft u grond bij een beek en voeren wij herstelmaatregelen uit? Dan heeft het waterschap in sommige gevallen uw grond nodig om de maatregelen uit te voeren. Voeren wij maatregelen uit in de buurt van uw perceel en heeft dat effect op uw eigendom? Het waterschap moet schade, die ontstaat door de uitvoering van de maatregelen compenseren. Dit is de nadeelcompensatie. Er zijn twee soorten nadeelcompensatie:

  •  vooraf met een vrijwillige overeenkomst of
  •  achteraf met een verzoek tot nadeelcompensatie na het uitvoeren van het projectplan.

Natuurlijk maakt het waterschap graag vooraf afspraken over compensatie van de schade. Daarom gaan wij tijdens het opstellen van het inrichtingsplan voor het project met u in gesprek. We bespreken de maatregel(en) en de verschillende mogelijkheden.

Mogelijkheden vooraf

Grondruil of grondaankoop

Om een project mogelijk te maken moet er grond beschikbaar zijn om de maatregelen uit te kunnen voeren. Het waterschap kijkt eerst of er geschikte ruilgrond is om de grond die nodig is voor het project te vervangen. In overleg met u als grondeigenaar  bekijken we dan of het ruilen van grond een goede oplossing is. Vaak is geen ruilgrond beschikbaar. Verkoopt u uw grond, dan ontvangt u een vergoeding met de hoogte van de marktwaarde van het perceel. Een onafhankelijke taxateur bepaalt de waarde van uw perceel.

Inkomensschade of vermogensschade

U wilt een vergoeding voor de schade die ontstaat door vernatting. Er zijn twee verschillende soorten schadevergoeding. Vergoeding voor de waardevermindering van uw grond en vergoeding voor de vermindering van inkomsten.

Voorbeeld (gewas- of) inkomensschade

U teelt aardappelen op uw perceel. Door verhoging van de grondwaterstand blijft het telen van aardappelen mogelijk maar de opbrengst per ha wordt minder. Dan kunt u als ondernemer inkomensschade lijden.

De bepaling van deze schade gebeurt door de verandering in grondwaterstand te berekenen. Op basis daarvan kijkt het waterschap naar de verandering in opbrengend vermogen van de betreffende grond. Bij de bepaling van de schade kijken we naar het gebruik van de grond in de vijf jaren voorafgaand aan de peildatum. Meestal is dat het jaar waarin de maatregel die de natschade veroorzaakt, is uitgevoerd. Bij minder algemene teelten, zoals boomteelt, vindt een taxatie plaats.

Voorbeeld vermogensschade

Kunt u uw perceel niet meer gebruiken voor akkerbouw door de stijging van het grondwater? Of door overstroming door de herstelmaatregelen? Of is uw perceel ongeschikt voor reguliere landbouw? Dan kunt u een vergoeding ontvangen voor de waardevermindering vanwege de wijziging van teeltmogelijkheden op uw grond.

Hoe bepalen we de vermogensschade? Dit doen we door de getaxeerde waarde van de eigendommen vóór en ná de peildatum met elkaar te vergelijken. Zijn uw grond en andere onroerende zaken misschien minder waard geworden door de maatregel of het besluit? Dat stellen we vast door een taxatievergelijking.

Bent u akkoord met het voorstel voor compensatie? Dan stellen wij in overleg met u een conceptovereenkomst op. Als het inrichtingsplan klaar is, neemt het bestuur van het waterschap een besluit over het projectplan. Daarmee wordt het plan definitief. Is het projectplan onherroepelijk en kunnen we het uitvoeren?  Dan is ook de overeenkomst tot nadeelcompensatie in principe definitief.

Let op! Wanneer u schade lijdt door een besluit of maatregel van het waterschap, betekent dit niet automatisch dat u ook een vergoeding van alle schade krijgt. Volgens de wet wordt alleen ‘onevenredige’ schade vergoed. Maatschappelijke ontwikkelingen en nadelen waarmee u als eigenaar rekening kunt houden, worden hierbij meegenomen.

Technische compensatie

Soms kunt u de gevolgen van onze werkzaamheden, uitgevoerd op het perceel naast uw grond, technisch compenseren. Dit houdt in dat het waterschap er met een technische maatregel voor zorgt dat u geen nadelen heeft van de werkzaamheden. Bijvoorbeeld bij het aanleggen van een kade of het ophogen van het perceel bij het opnieuw inrichten van een beek. Of het aanleggen van peilgestuurde drainage waardoor een hogere grondwaterstand minder wordt.

Let op! Technische compensatie is niet altijd mogelijk. Het hangt bijvoorbeeld af van de mogelijkheid tot het krijgen van de nodige vergunningen en de structuur van de bodem.

Mogelijkheden achteraf

Nadeelcompensatie na uitvoering van een project

Lukt het niet om samen tot een goede oplossing te komen? En kiest het waterschap ervoor om het project uit te voeren? Dan kunt u bij schade na uitvoering van het project een beroep doen op de nadeelcompensatieregeling. In de Verordening schadevergoeding Waterschap De Dommel 2015(externe link) leest u waaraan uw aanvraag moet voldoen en hoe de procedure verloopt.

Als u benadeeld bent, dient u een verzoek in bij het waterschap. Het bestuur van het waterschap neemt (eventueel samen met een onafhankelijke schadeadviseur) hierover een besluit. Dit baseren we op het oordeel van een onafhankelijke schadecommissie. Maatschappelijke ontwikkelingen en nadelen waarmee u als eigenaar rekening kunt houden, worden hierbij meegenomen.

U kunt ook een beroep doen op nadeelcompensatie als achteraf blijkt dat de vernatting groter is dan verwacht.

N.B De compensatiemogelijkheden zijn voor elke situatie anders; het is maatwerk. Samen kijken we welke vorm van schadevergoeding we in uw geval kunnen toepassen.

Tot slot is er nog een mogelijkheid om zelf natuur te ontwikkelen met behoud van inkomsten:

Ondernemend Natuur netwerk Brabant (ONNB)

Binnen het Natuurnetwerk Brabant kunnen ondernemers natuur ontwikkelen met behoud van inkomen. Daarbij is eventueel ook een wijziging van bestemming landbouwgrond naar natuurgrond nodig. Voor het behalen van bepaalde natuurdoelen gelden er regels voor bemesting, beweiding en het gebruik van chemische middelen. U kunt een vergoeding krijgen voor de waardevermindering door veranderend grondgebruik. Als u de herstelmaatregelen zelf uitvoert, ontvangt u hiervoor ook een vergoeding met een inrichtingssubsidie. Op Groenontwikkelfondsbrabant.nl (externe link)staat een kaart waarop u kunt zien welke percelen voor een bijdrage in aanmerking komen. Wilt u het beheer blijven voeren in de jaren na realisatie? Dan kunt u hiervoor elk jaar subsidie aanvragen op grond van de subsidieregeling Natuur- en Landschapsbeheer (SNL). Kijk voor meer informatie over deze subsidie op de website van de provincie Noord-Brabant(externe link).

Let op! De mogelijkheid voor het ONNB hangt af van de te behalen natuurdoelstelling die in het provinciale natuurbeheerplan staat. Meer informatie over ONNB vindt u op de site van provincie Noord Brabant(externe link).