Waterkwaliteit Zandleij
Het gezuiverde afvalwater van onze rioolwaterzuivering in Tilburg stroomt naar de Zandleij. Dit water is anders dan natuurlijk water en verre van schoon. Op deze pagina vertellen we meer over de kwaliteit van het water van de Zandleij en waarom het beter is om contact met dit water te vermijden, voor mens en dier.
De Zandleij
De Zandleij is een beek met een lengte van zo’n 13 kilometer. Deze begint in Tilburg Noord en stroomt via Udenhout, Helvoirt en Cromvoirt om bij Vught uit te komen in het Drongelens Kanaal. Vanuit onze rioolwaterzuiveringen stroomt gezuiverd afvalwater in de beek. Meestal komt het terecht in een bestaande beek waar al water door stroomt. Voor de Zandleij is het gezuiverde afvalwater de belangrijkste bron, in natte perioden aangevuld met regenwater. In droge maanden stroomt door de Zandleij vrijwel alleen gezuiverd afvalwater.
Nieuwsbrief
Bekijk hier de laatste editie van de nieuwsbrief. Wil je automatisch op hoogte blijven van nieuws over De Zandleij en de onderzoeken die wij doen? Meld je dan aan:
Waarin verschilt de Zandleij van andere beken?
Het water in de Zandleij bestaat vooral uit schoongemaakt rioolwater. Dat komt uit de rioolwaterzuivering in Tilburg. Vanuit bijna alle rioolwaterzuiveringen in Nederland stroomt schoongemaakt rioolwater de natuur in. Maar meestal wordt het daar verdund met water dat al in de sloot of beek zit. Bij de Zandleij is dat niet het geval. Daarom bestaat De Zandleij bijna alleen uit schoongemaakt rioolwater. Zonder dit water zou de Zandleij niet bestaan.
Dit water voldoet aan de wettelijke regels, maar is niet schoon. In rioolwater zitten, naast poep en plas, ook heel veel andere stoffen. Bijvoorbeeld medicijnresten en veel andere chemische stoffen. Op de zuivering halen we veel van deze stoffen eruit, maar niet alles. Daarom stroomt een deel van deze stoffen met het schoongemaakt rioolwater in de Zandleij.
Waarom adviseren jullie om niet in contact te komen met het water van de Zandleij?
Op de rioolwaterzuiveringen maken we rioolwater schoon. In rioolwater zitten, naast poep en plas, ook heel veel andere stoffen. Bijvoorbeeld medicijnresten en veel andere chemische stoffen. Op de zuivering halen we veel van deze stoffen eruit, maar niet alles. Daarom stroomt een deel van deze stoffen met het schoongemaakt rioolwater in de Zandleij.
Kan ik het water uit de Zandleij gebruiken voor drenken van vee en beregenen?
Het water van de Zandleij is schoongemaakt rioolwater. Daarin zitten nog stoffen die er eigenlijk niet in horen. Bijvoorbeeld medicijnresten en chemische stoffen. Wij weten niet wat het effect is van deze stoffen is voor het vee en de gewassen. Daarom adviseren wij om het water niet te gebruiken voor het drenken van vee en beregenen van gewassen.
Waarom heeft het waterschap een Arbo-onderzoek laten doen in 2023?
Begin 2023 voelden een medewerker van Waterschap De Dommel en een medewerker van de aannemer zich niet lekker na een week lang werken op en langs het water van de Zandleij. Dat was voor het waterschap reden om een uitgebreid Arbo-onderzoek te laten doen. In de lucht en in het water zijn geen stoffen gevonden die de gezondheidsklachten hebben veroorzaakt. Dat geldt ook voor het bacterieel en virusonderzoek. Uit het onderzoek blijkt dat alle meetbare stoffen in de lucht ver onder de hoeveelheid zitten waarin je acht uur per dag mag werken. Met deze resultaten van het Arbo-onderzoek vindt het waterschap dat er weer veilig kan worden gewerkt. Dat geldt ook voor het bacterieel en virusonderzoek.
Mag er gezwommen worden in de Zandleij?
Door de Zandleij stroomt schoongemaakt rioolwater. Dat voldoet aan de normen maar is niet schoon. Daar moet je dan ook niet in zwemmen. Ook je hond niet. Wij adviseren om alleen te zwemmen in water dat als 'zwemwater' is aangewezen. Dit water wordt regelmatig gecontroleerd. Dat geldt niet voor ander water. Hierin kunnen ziekteverwekkers zitten. Dat geldt zeker voor water waar schoongemaakt rioolwater door stroomt. Bij hevige regenval stroomt er vies rioolwater in de sloten en beken. Daarin zitten nog veel meer ziekteverwekkers.
Weten waar je veilig kunt zwemmen in regio? Kijk op http://www.zwemwater.nl of download de gratis zwemwater app.
Zijn er risico’s als je langs het water wandelt?
Nee, er zijn geen risico’s als je langs het water wandelt.
Kan mijn hond ziek worden van het water in de Zandleij?
Wij adviseren om je hond niet in de Zandleij te laten zwemmen. Zwemmen in schoongemaakt rioolwater is niet verstandig voor mens en dier. Als je hond toch in het water springt, dan hoeft je niet meteen naar de dierenarts. Maar als je hond de dagen erna klachten krijgt (bijvoorbeeld diarree) en je gaat wel naar de dierenarts, meld dan dat de hond gezwommen heeft in de Zandleij.
Kan ik ziek worden als ik in de Zandleij val?
Het hoeft niet maar die kans is er zeker. Als je in de Zandleij valt en water binnenkrijgt, dan kun je klachten krijgen als diarree en braken. Als je het water binnen hebt gekregen, dan hoef je niet meteen naar de huisarts. Als je de dagen erna klachten krijgt en je gaat daarmee naar de huisarts, meld dan dat je in een sloot met schoongemaakt rioolwater bent gevallen.
Waarom heeft het water van de Zandleij een geur?
Door de Zandleij stroomt alleen schoongemaakt rioolwater. Dat heeft een bepaalde geur. Deze geur is hier meer aanwezig dan bij beken waar het schoongemaakte rioolwater verdund wordt met natuurlijk water in de sloot of beek.
Waarom is het water van de Zandleij bruin?
In het schoongemaakte rioolwater zitten reststoffen die de bruinkleuring veroorzaken. Bijvoorbeeld humuszuren. Het gaat hier om natuurlijke stoffen die het gevolg zijn van het zuiveringsproces. De bruinkleuring heeft effect op de plantengroei, maar is niet schadelijk voor de gezondheid.
Is de kleur de oorzaak van het verdwijnen van veel waterplanten?
Door de bruinkleuring komt er minder en een ander soort licht door het water. Dat heeft effect op de plantengroei.
Kunnen jullie iets doen aan de geur en de kleur?
Waterschap De Dommel gaat de komende jaren de rioolwaterzuivering in Tilburg flink opknappen en extra zuiveringstechnieken bouwen. Dat moet zorgen voor een verbetering van de waterkwaliteit in de Zandleij.