Beekdal Groote Beerze

De Groote Beerze stroomt door een lappendeken van velden, bos, akkers en landerijen tussen Bladel, Hapert en Oirschot. Het beekdal van deze Brabantse laaglandbeek is door de EU aangewezen als een zeer waardevol natuurgebied. Het maakt onderdeel uit van Kempenland-West, een uniek gebied van beken en heide. De rijkdom aan dier- en plantensoorten en variatie in landschappen willen we behouden en beschermen. Je vindt er bijvoorbeeld beekbegeleidende bossen, blauwgraslanden, de waterweegbree, waterranonkel en de kleine modderkruiper.

Aanpak

Om ervoor te zorgen dat het gebied beter water kan opnemen en vasthouden, krijgt de Groote Beerze een natuurlijkere loop, vergelijkbaar met de situatie vóór 1973. Rondom kwetsbare bosjes en vennen nemen we maatregelen om ervoor te zorgen dat de natuur niet verder achteruit gaat. Het grondwaterpeil mag daar niet te diep weg zakken. Ook willen we het gebied toegankelijker maken voor de recreant.

Het is niet overal te voorkomen dat de maatregelen effect hebben op nabij gelegen landbouwpercelen. Het waterschap maakt de plannen voor de herinrichting van het beekdal in nauw contact met de direct betrokkenen. We kijken daarbij naar wensen en kansen, waaronder grondruil en zelfrealisatie van natuur. Het ontwerpen en uitvoeren doen we zoveel mogelijk in overleg met belanghebbenden, stap voor stap en met oog voor het huidige grondgebruik. Binnen de planning staat zorgvuldig overleg met het gebied voorop. Daarom kiezen we voor een gefaseerde aanpak.

Herijking gebiedsvisie

Plannen uit het verleden worden zoveel mogelijk benut. In 2005 is voor een deel van het projectgebied (Moerasbos - Grijze Steen) de visie 'Van Beerze naar Beter’ opgesteld. Daarnaast is in 2010 een start gemaakt met projecten onder de noemer van de Levende Beerze. Hiervan maken de Groote Beerze en de Kleine Beerze onderdeel van uit. Andere doelen en inzichten, veranderende regelgeving en klimaatverandering waren allemaal redenen om de visie uit 2005 af te stoffen en te herijken. Dit doen we in 3 werksessies met vertegenwoordigers uit het gebied. Op 10 oktober was de 2e sessie.  De resultaten bekijkt u in dit i-report.

Projectgebied

Op het traject vanaf de stuw ten zuiden van de provinciale weg N284 tussen Bladel en Hapert stroomafwaarts tot aan de Westelbeerse Kapel zal de beek op enkele plaatsen worden aangepast. Vanaf de splitsing Dalemstroompje en Aa- of Goorloop  tot aan de noordkant van Westelbeers, krijgt de beek een meer natuurlijke, meanderende loop. Bij Beersbroek is dit in het verleden al gerealiseerd. De beek zal niet alleen langer maar ook minder diep worden, voor meer variatie in stroomsnelheid en natuur. Ook krijgt hij meer ruimte om gecontroleerd buiten zijn zomerbed te kunnen treden bij extreme regenval. Dit alles moet bijdragen aan een meer gedoseerde waterafvoer, minder wateroverlast en minder last van droogte.

Herstelmaatregelen

Om de waterafhankelijke beekbegeleidende bossen te versterken, worden maatregelen genomen om meer water vast te houden in de natuurgebieden bij de Grijze Steen en Steenselaar. Denk aan het afdammen van zijslootjes, waardoor lokaal het peil van het grondwater wordt verhoogd. Daarnaast kunnen blauwgraslanden zich herstellen en verder ontwikkelen door verschraling van de bodem (door bijvoorbeeld maaibeleid). We maken het Natuurnetwerk Brabant (NNB) langs de beek compleet en vissen zullen obstakels in de beek weer kunnen passeren. Resultaat is een Natte natuurparel.

Natte natuurparel en PAS-gebied

Dit project is onderdeel van een groter plan om verdroging tegen te gaan van het natuurgebied Kempenland-West. Het beekdal met zijn moerassen en vennen wordt in Europa aangemerkt als natte natuurparel. De Europese natuurdoelen die voor het gebied zijn vastgesteld, moeten vóór 2027 bereikt zijn. De Groote Beerze is daarnaast PAS-gebied. De natuurdoelen die binnen het Programma Aanpak Stikstof (PAS) zijn vastgesteld, neemt het waterschap mee in het project. Met rijk en provincie is afgesproken dat de PAS-maatregelen in 2021 zijn uitgevoerd.

Voorbereidingen

In de voorbereidingsjaren 2017 en 2018 worden in het gebied diverse onderzoeken uitgevoerd en verzamelen we gegevens over bodem en water. Met grondeigenaren voeren we gesprekken. Zo krijgen we een goed beeld van de huidige situatie en kunnen we een afgewogen en realistisch ontwerp maken voor de gewenste situatie.

Planning

In een ontwerp-projectplan en een Ruimtelijke Ordening plan (RO-plan) beschrijven we de herinrichting van het beekdal, de maatregelen en de mogelijke effecten. Als de plannen klaar zijn, worden deze ter inzage gelegd. U hebt dan de mogelijkheid tot inspraak. De planning ziet er als volgt uit:

2017-2018

• Onderzoeken en voorbereidingen
• Overleg en onderhandelingen met grondeigenaren

2019

• Inspraak op plannen (eerste fase)
• Vergunningen
• Uitwerking van projectplan en RO-plan

2020

• Voorbereiding en aanbesteding

Rond 2021

• Start uitvoering werkzaamheden

Samenwerking

Belangrijke partners zijn de gemeente Oirschot en Bladel, Brabants Landschap en Provincie Noord-Brabant. Daarnaast werken we samen met betrokken grondeigenaren, pachters en omwonenden.

Het project komt mede tot stand door financiële samenwerking met Provincie Noord-Brabant.

Informatie

Wilt u op de hoogte blijven van de ontwikkelingen rond de Groote Beerze? Abonneer u dan op de digitale nieuwsbrief, die zo’n vier keer per jaar zal verschijnen.

We staan open voor uw ideeën en opmerkingen. Neem gerust contact op met Ted van Paassen, via telefoon: 0411 – 618 618 of e‑mail.